علل ایجاد زخم بستر
همانطور که در مقاله قبل گفته شد زخم بستر به دلیل فشار طولانی مدت برروی یک ناحیه از پوست ایجاد می‌شود چراکه این فشار میزان جریان خون را به پوست را کاهش می‌دهد. از اینرو عوامل و شرایطی که طی آن‌ها تحرک فرد بسیار محدود شده می‌تواند موجب ایجاد و توسعه زخم بستر شوند.
سه عامل اصلی زخم بستر عبارتند از:
فشار: فشار ثابت در هر بخشی از بدن شما می تواند جریان خون را به بافتها کاهش دهد. جریان خون برای انتقال اکسیژن و سایر مواد مغذی به بافتها ضروری است. بدون این مواد مغذی ضروری، پوست و بافت‌های مجاور آسیب دیده و در نهایت می توانند از بین بروند.
برای افرادی که دارای تحرک محدود هستند، این نوع فشار در مناطقی از بدن که با عضلات یا چربی پوشیده نمی‌شود و بر روی یک استخوان قرار می‌گیرد اتفاق می‌افتد مناطقی مانند ستون فقرات، دنبالچه، شانه‌ها، باسن، پاشنه و آرنج.
اصطکاک اصطکاک هنگامی رخ می‌دهد که پوست در معرض زیاد با لباس یا ملافه ساییده می‌شود. این عامل می‌تواند پوست نازک را آسیب پذیرتر کند، به خصوص اگر پوست مرطوب نیز باشد.
بریدن: برش زمانی رخ می‌دهد که دو سطح در جهت مخالف یکدیگر حرکت کنند. به عنوان مثال هنگامی که استخوان دنبالچه به سمت پایین حرکت می‌کند، پوست روی آن ممکن است ثابت بماند که این عمل باعث کشیدن شدن در جهت مخالف می‌شود..
عوامل خطر
افرادی در معرض ابتلا به زخم‌های بستر هستند، که به سختی قادر به حرکت بوده و یا در هنگام نشستن و خوابیدن به راحتی قادر به تغییر موقعیت بدن خود نیستند. عوامل خطر عبارتند از:
۱-بی حرکتی: این ممکن است به علت ضعف سلامت، آسیب نخاعی و سایر علل باشد.
۲-عدم درک حسی: آسیب نخاعی، اختلالات عصبی و سایر شرایط می تواند منجر به از دست دادن احساس شود. ناتوانی در احساس درد می‌تواند منجر به عدم آگاهی از نشانه های هشدار دهنده و نیاز به تغییر موقعیت بدن شود.
۳-تغذیه نامناسب و کم‌آبی بدن: بدن انسان برای حفظ پوست سالم و جلوگیری از شکنندگی بافت نیاز به مایعات، کالری، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی زیادی دارد.
۴-شرایط پزشکی موثر بر جریان خون: مشکلات بهداشتی که می توانند جریان خون را تحت تاثیر قرار دهند، مانند دیابت و بیماری عروق، خطر آسیب بافت را افزایش می دهد.
عوارض جانبی
عوارض زخم بستر در برخی موارد زندگی فرد را تهدید می‌کند در ادامه به بررسی این عوارض می‌پردازیم.
سلولیت: سلولیت عفونت پوست و بافت نرم است که می تواند موجب تب، قرمزی و تورم ناحیه آسیب دیده شود. افراد مبتلا به آسیب عصبی اغلب در ناحیه آسیب دیده سلولیت احساس درد نمی کنند.
عفونت های استخوان و مفصلی: عفونت ناشی از زخم بستر می تواند به مفاصل و استخوان‌ها نفوذ کند. عفونت مشترک (آرتریت سپتیک) می تواند به غضروف و بافت آسیب برساند. عفونت های استخوانی (osteomyelitis) می تواند عملکرد مفاصل و اندام را کاهش دهد.
سرطان: زخم هایی که در طولانی مدت علاجی نیافته‌اند (مانند زخم‌های مارجولین) می توانند به سلول‌های سرطانی فلسی تبدیل شوند.
سپسیس: به ندرت یک زخم پوست منجر به سپسیس می شود.
جلوگیری از بروز زخم بستر
برای پیشگیری از بروز زخم بر روی پوست، مهم‌ترین اقدام جلوگیری از ایجاد فشار طولانی مدت است. راهکارهای دیگر عبارتند از مراقبت از پوست، تغذیه مناسب و مصرف مایعات، ترک سیگار، مدیریت استرس و ورزش روزانه.
توصیه های زیر را در مورد تغییر مکان روی تخت یا صندلی چرخدار در نظر بگیرید:
- اگر از صندلی چرخدار استفاده می‌کنید، سعی کنید هر 15 دقیقه وضعیت نشستن خود را تغییر دهید تا سنگینی و به اصطلاح وزن‌تان روی نقاط مختلف پخش شود.
- اگر قدرت و توانایی کافی برای حرکت دارید ، در صورت امکان بدن خودتان را برای چند ثانیه از روی صندلی جدا کنید و بالا ببرید. برای این کار می توانید دستان خود را بر روی صندلی چرخدار فشار دهید و بدن خود را از روی صندلی بلند کنید. همین چند ثانیه برای بهبود جریان خون در بدن کافیست.
- در صورت امکان یک صندلی چرخدار ویژه تهیه کنید برخی از صندلی های چرخدار به طوری طراحی شده‌اند که می توان شیب صندلی آن را تغییر داد به این صورت فشار وارده بر بدن کاهش می‌یابد.
- کوسن یا تشکی که موجب کاهش فشار می‌شود را انتخاب کنید. استفاده از کوسن یا تشک مخصوص برای کاهش فشار و کمک به گردش خون در بدن بسیار مفید است. از کوسن های دونات شکل استفاده نکنید، زیرا می توانند فشار را روی بافت اطراف افزایش دهد.
- ارتفاع تختتان را تنظیم کنید. اگر تختخواب شما به گونه‌ای است که می توان ارتفاع نیمه بالایی آن را تغییر داد، ارتفاع آن را به بیش از ۳۰ درجه افزایش دهید. این مسئله به پیشگیری از بریدن و اصطکاک پوستتان کمک می کند
پیشنهادات زیر برای مراقبت از پوست را در نظر بگیرید:
- پوست را همواره تمیز و خشک نگه دارید . پوست را با پاک کننده ملایم شسته و سپس خشک کنید. این روش تمیز کردن را به طور مرتب انجام دهید تا از تماس پوست با رطوبت ناشی از عرق، ادرار و مدفوع جلوگیری کنید.
- از پوستتان محافظت کنید. در صورت لزوم، ملافه و لباس‌تان را عوض کنید. مراقب دکمه‌های لباس و چین و چروک در رختخواب که پوست را تحریک کند، باشید.
- هر روز پوست را بررسی کنید تا از بروز علائم اولیه زخم به موقع مطلع شوید.
درمان زخم بستر به وسیله پماد ریکاو
یکی از بهترین محصولات شرکت توسن دارو پماد ریکاو می‌باشد که فرمولاسیون ویژه آن در مجهزترین آزمایشگاه‌ها و تحت نظر متخصصان خبره داروسازی برای درمان انواع سوختگی از جمله ادرار سوختگی و حتی درمان زخم‌های بستر و زخم دیابت طراحی شده است. با استفاده از این پماد زخم تمیز شده و فرآیند ایجاد بافت جدید تسریع می‌یابد. پماد ریکاو همچنین موجب کنترل پیشرفت زخم بستر شده و از توسعه آن تا حد امکان جلوگیری می‌کند.
از آن‌جایی که درمان زخم بستر نیازمند فرایندی چندجانبه است توصیه می‌کنیم برای اثربخشی هرچه بیشتر پماد ریکاو در درمان زخم به رعایت نکاتی همچون رژیم غذایی مناسب و استفاده از تشک مواج نیز دقت کافی داشته باشید.